Kamień Pomorski skarbami stoi. Odkrywamy je po kilkuset latach

Czytaj dalej
Fot. Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej
Marek Jaszczyński

Kamień Pomorski skarbami stoi. Odkrywamy je po kilkuset latach

Marek Jaszczyński

Dwa ciekawe odkrycia archeologiczne w krótkim czasie? Takie rzeczy są możliwe w Kamieniu Pomorskim, gdzie odkryto średniowieczne bullę papieską i muszlę pielgrzyma.

Słowo „bulla” oznacza urzędowy dokument papieski, a także okrągłą metalową pieczęć przytwierdzaną dawniej do tego dokumentu. Szczęśliwymi znalazcami artefaktu w Kamieniu Pomorskim są Mariusz Polewczyński i Jacek Ukowski - członkowie Stowarzyszenia im. św. Korduli.

- Zaskoczyło nas miejsce odkrycia bulli, na którą natrafiono około czterech metrów od budynku po byłym browarze Voerkeliusów. Prawdopodobnie ziemia, w której odkryto zabytek, została nawieziona z innego miejsca - mówi Grzegorz Kurka, dyrektor Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

Badania specjalistów dadzą odpowiedź na pytanie, czym dokładnie jest to kilkusetletnie znalezisko. Na razie wiadomo niewiele. Na rewersie pierwotnie umieszczone było przedstawienie dwóch apostołów i napis S(anctus)PA(ulus)S(anctus)-PE(trus). Zachował się jedynie wizerunek św. Piotra. Natomiast na awersie jest imię papieża. Niestety, zachowało się tylko kilka liter napisu IN(NO)/CE(N-TIUS)/PP. Nie przetrwała rzymska cyfra, nie wiadomo więc, który papież wydał dokument.

- W średniowieczu było siedmiu papieży o tym imieniu. Trzeba dokładniejszych badań - komentuje Grzegorz Kurka. - Być może był to dokument dla biskupstwa kamieńskiego. Na pewno musiał być bardzo cenny i ważny.

Dodajmy, że jest to drugi zabytek tego typu odkryty w Kamieniu Pomorskim. W 2020 roku Kinga i Jolanta Igras natrafiły na ołowianą bullę papieża Benedykta XIII (1334-1342).

Na terenie całej Polski odkryto dotychczas tylko kilkanaście tego typu zabytków i uchodzą one za wyjątkowe. W naszym regionie znaleziono bulle w Kołbaczu na terenie pocysterskiego opactwa i w Grzybowie pod Kołobrzegiem. Latem ubiegłego roku głośno było o odkryciu bulli antypapieża Jana XXIII z początku XV wieku w Mierzynie koło Piotrkowa Trybunalskiego. Jest zachowana w całości.

Minęło kilka dni od odkrycia pieczęci, kiedy w odległości ok. 15 metrów doszło do kolejnej sensacji.

- Pan Adrian Jacuniak ze Stowarzyszenia im. św. Korduli natrafił na średniowieczną (XIII-XV wiek) muszlę św. Jakuba z Santiago de Compostela. Zabytek odkryty został na głębokości ok. 60 cm od obecnego poziomu ulicy. Prawdopodobnie umieszczony był pierwotnie w metalowej skrzynce, która uległa zniszczeniu - informuje Grzegorz Kurka. - Muszla ma kształt wydłużonego wachlarza z charakterystycznymi rowkami zbiegającymi się u nasady. Symbolizują one drogi, które ze wszystkich stron zmierzają w kierunku Composteli w Hiszpanii.

Muszla o wymiarach 12 na 12 cm ma widoczne trzy intencjonalnie wykonane otwory. Służyły one do przeciągania przez nie rzemienia, który mocowany był do kapelusza, płaszcza lub sakiewki pielgrzyma powracającego z Santiago de Composteli, gdzie wg przekazów historycznych znajduje się grób św. Jakuba Apostoła Większego. Artefakt jest bardzo kruchy, ma liczne pęknięcia, dlatego poddany zostanie konserwacji. Po niej zostanie wyeksponowany w Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

- Czy muszla mogła należeć do pielgrzyma z Kamienia? Tego nie wiemy. Oczywiście istnieje takie prawdopodobieństwo. Jednak okoliczności odkrycia nie ułatwiają nam odpowiedzi. Być może była pamiątką przechowywaną z pokolenia na pokolenie, a może kolekcjonerską atrakcją - uważa Grzegorz Kurka. - Pozostają nam jedynie domysły. Nie znamy z przekazów historycznych żadnej informacji o średniowiecznej pielgrzymce jakiegoś mieszkańca miasta, choć na pewno miały miejsce.

Na pielgrzymki do Santiago de Composteli z naszej części Europy w średniowieczu było stać nielicznych, przede wszystko rycerzy i możnowładców. Taka podróż trwała wiele miesięcy. Była niebezpieczna, dlatego należało mieć ze sobą list żelazny z parafii, ostemplowany pieczęcią biskupa.

Z terenu całej Polski znanych jest jedynie osiem takich eksponatów. Muszle odkryto na przykład podczas badań archeologicznych na cmentarzysku na Ostrowie Lednickim koło Gniezna, na Starym Mieście w Elblągu, w Kołobrzegu, na Nowym Targu we Wrocławiu.

Marek Jaszczyński

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.